Μέλασμα (κοινώς πανάδες) είναι δερματικές δυσχρωμίες που εμφανίζονται κυρίως στην περιοχή του προσώπου και σπανιότερα σε άλλες ηλιοεκτεθειμένες περιοχές όπως λαιμό, αντιβράχια, κτλ. Το μέλασμα εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες με σκουρόχρωμο δέρμα, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας

Η αιτιοπαθογένεια του είναι πολυπαραγοντική και, μέχρι στιγμής, δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως.

Ενοχοποιούνται η κληρονομική προδιάθεση, η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, η κύηση (μάσκα της εγκυμοσύνης ή χλόασμα), η λήψη αντισυλληπτικών και η χρήση κάποιων καλλυντικών.

Το μέλασμα οφείλεται στην τοπική υπερπαραγωγή της χρωστικής του δέρματος που ονομάζεται μελανίνη. Η μελανίνη παράγεται από ειδικά κύτταρα, τα μελανοκύτταρα που κάτω από “ειδικές” συνθήκες γίνονται “υπερευαίσθητα” με αποτέλεσμα να υπερπαράγουν τοπικά την εν λόγω χρωστική και να δημιουργούνται νησίδες δυσχρωμιών στο δέρμα.

Το μέλασμα διακρίνεται σε 3 τύπους:

• Επιδερμιδικό τύπο (70% των περιπτώσεων) σχετικά επιφανειακή εντόπιση της μελανίνης στο δέρμα και πολύ καλής πρόγνωσης όσον αφορά την ανταπόκριση στην θεραπεία.
• Χοριακό τύπο (20%), με βαθύτερη εντόπιση της μελανίνης, αντιστέκεται στην θεραπεία και απαιτεί ειδική προσέγγιση.
• Μικτός τύπος (10%), δηλ. με μικτή (επιφανειακή και βαθύτερη) εναπόθεση μελανίνης και με μετρίως ικανοποιητική ανταπόκριση στις διάφορες θεραπείες.

Από την ταξινόμηση αυτή γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι, όσο βαθύτερο είναι το μέλασμα τόσο πιο επίμονη θα πρέπει να είναι η αντιμετώπισή του. Ο δερματολόγος αφού εξετάσει τον ασθενή κάνει την σωστή αξιολόγηση του τύπου του μελάσματος και εφαρμόζει τις ανάλογες  θεραπευτικές προσεγγίσεις.